Özet 

Klasik Türk şiirinde sevgilinin önemli güzellik unsurlarından biri boyudur. Sevgilinin boyu için kullanılan benzetmeliklerin ön planda olanı servi olsa da, şimşâd, sanavber, ‘ar’ar, nârven, gül, Tûbâ ve Sidre de diğer benzetmelikler olarak klasik şiirde yer bulur. Bu benzetmelikler arasında nârvene, sözlüklerde genellikle “karaağaç” anlamı verilmektedir. Sevgilinin boyunun servi, şimşâd, sanavber, ‘ar’ar, gül, Tûba ve Sidre benzetmelikleri arasında görülen yaratılış mitosu ve hayat ağacı bağlamındaki uyumun, karaağaç anlamındaki nârvenle kaybolduğu görülür. Bu çalışmada sevgilinin boyunun diğer benzetilenlerinin çeşitli kültürlerde hayat ağacı olarak kabulü ve Zühre (Venüs) yıldızı ile ilişkili olması sebebiyle nârvenin yaygın ama yanlış bir kabul olan karaağaç değil de yine kutsal ağaçlardan biri olan ve Venüs yıldızı ile ilişkilendirilen nar ağacı olma ihtimali üzerinde durulacaktır.

Anahtar Kelimeler: Klasik Türk şiiri, sevgilinin boyu, nârven, hayat ağacı, Zühre yıldızı, nar.

Abstract

In classical Turkish poetry, one of the most remarkable beauty secrets of the beloved is height. Şimşâd (box tree), sanavber (pine tree), ‘ar’ar (cedar tree), nârven (elm tree or pomegranate tree), gul (rose bush), Tûbâ (name of a tree in Paradise) and Sidre (heavenly cherry tree) are mentioned in the classical poetry as metaphors although Cypress is the most common metaphorical tree that is used for the height of the beloved. Among these, nârven is literally defined as elm tree. Consistency in the metaphors of “height of the beloved” (servi, şimşâd, sanavber, ‘ar’ar, gul, Tûba and Sidre) in the context of the creation myth and tree of life is destroyed when nârven (elm tree) is metaphorically used to mean the same. In this study, the following points will be mentioned: height of the beloved, accepted as tree of life in different cultures as well as other metaphors, and nârven, in association with Zühre (Venus star), being known as elm tree, a common but mistaken metaphor, and the probability that nârven, again in association with Venus star, refers to the holly pomegranate tree.

Key Words: Classical Turkish poetry, height of the beloved, nârven (elm tree), tree of life, Zühre (Venus star), nar (pomegranate).

https://dergipark.org.tr/download/article-file/273826