Özet

Klâsik Türk edebiyatı metinlerini anlamak için günümüzde birçok metodolojik çalışma yapılmaktadır. Bunlardan biri de bağlamlı dizin ve işlevsel sözlük çalışmalarıdır. Bağlamlı dizin, bir edibin kullandığı sözcükleri, metinde geçtikleri yeri ve kullanım sıklığını gösterecek biçimde, alfabetik olarak dizmektir. Böyle bir dizilim, sözcüğün hangi bağlamlarda kullanıldığına açıklık getirir. İşlevsel sözlük, bu çabanın sonunda ortaya çıkar ve sözcüklerin cümle içinde diğer sözcüklerle kurduğu ilişkiden hareketle onlara anlam kazandırır. Klâsik edebiyat araştırmalarında, metnin daha iyi anlaşılabilmesi için sözlük çalışmalarının oldukça önemli bir yeri vardır. Çalışmada bağlamlı dizin ve işlevsel sözlük yöntemiyle hazırlanan Nâilî Divanı Sözlüğü sayesinde şairin üslûbu ve diline dair elde edilen veriler paylaşılacak, hazırlanan çalışmadan kesitler sunulacaktır.

Anahtar Kelimeler: bağlamlı dizin, işlevsel sözlük, Nâilî-i Kadîm, klâsik Türk edebiyatı.

Abstract

Today, there are many methodological studies to understand the texts of classical Turkish literature. One of them is the study of concordance and functional dictionary. Concordance is the alphabetically arrangement of words written by a man of letters as indicating the place in the text and the frequency of use. Such an arrangement clarifies the context of the word. The functional glossary emerges at the end of this effort and gives meanings by that words made contact with other words in the sentence. In classical literary studies, glossary studies have a very important in order to better understand the text. In this study, through the glossary of Nâilî’s Divan which is prepared with the concordance and functional glossary method, the obtained data about the poet's style and language will be shared and the sections will be presented.

Key Words: concordance, functional glossary, Nâilî-i Kadîm, classical Turkish literature.

http://dergipark.gov.tr/download/article-file/277185