Öz

Divan şairleri, şiirlerini tertip ederken pek çok kaynaktan beslenirler. Farklı milletlerin edebî malzemeleri, tarih, ilim, sanat, inanç, âdet ve gelenekleri yanında birtakım meslekler ve bu sınıftan kişilerin ilgi alanları hakkındaki detaylar onların şiir ve hayal dünyasına zenginlik katmıştır. Bunlardan biri çocuk, yavru manasına gelen –beççe kelimesiyle oluşturulmuş sâatçi-beççe yani, saatçi çırağı/çocuğudur. 19. yüzyıl şairlerinden Refî-i Kalâyî’nin saatçilik terimleri ile birlikte argo terim ve deyimlerle sosyal hayattan farklı bir tabloyu sunduğu 12 beyitten oluşan bir gazeli, bu kişi, onun meslek incelikleri ve farklı bir hayal üzerine inşa edilmiştir. Bu makalede, söz konusu gazele farklı perspektiflerden yaklaşılarak şiirde yer alan sözcüklerin anlam katmanları üzerinde durulmuştur.

Anahtar Kelimeler: Osmanlı edebiyatı, saatçilik terimleri, saatçi çırağı.

Abstract

Divan poets feed on many sources while organizing their poems. The literary materials of different nations, history, science, art, belief and traditions, as well as details about the professions and interests of people of this class have enriched their poetry and imagination. One of them is the child, “sâatçi-beççe” is the “saatçi çırağı/çocuğu” which is formed by the word “–beççe” which means kittens. A lyric of 12 couplets, in which the 19th century poet Refî-i Kalâyî presents a different picture from social life with colloquial terms and idioms along with watchmaking terms, this person is built on a different dream of his profession. This article focuses on the meaning layers of the words in the poem by approaching the gaze from different perspectives.

Keywords: Ottoman literature, watchmaking terms, watchmaker apprentice

https://dergipark.org.tr/download/article-file/612022