Özet

Klasik Türk şiirinde rediflerin önemli bir yeri vardır. Bir şair tarafından bulunan orijinal bir redif, diğer şairleri nazire söylemeye davet etmiştir. XVII. yüzyılın sonu ve XVIII. yüzyılın başında yaşadığı bilinen “Enîs” mahlaslı Mevlevî şairi Recep Dede’nin Divanı’nda “kat kat helâl olsun” redifi / tabiri yaşadığı dönemde ve sonrasında ilgi görmüş, birçok şair tarafından tanzir edilmiştir. XVII. yüzyılda bu redifi tanzir eden şairler Tayyâr-zâde Atâ’nın Tarih-i Enderûn adlı eserinin IV. cildinde toplu olarak verilmiştir. Aynı redif / tabir, Rodosçuklu Kömürkayazâde Fenni Efendi ve Nâbî tarafından da kullanılmıştır. “Kat kat helâl olsun” redifine nazire yazan şairlerin birçoğunun hayatları ve eserleri hakkında bilgi bulunmaması, yazmış oldukları tek beyitlik manzumeyle tanınmaları edebiyat tarihi açısından önem arz etmektedir. Bu bildiride XVII. yüzyılda ilk defa Enîs Receb Dede tarafından kullanılan “kat kat helâl olsun” redifi / tabiri ele alınarak söz konusu redife nazire yazan şairler tanıtılacaktır. Tespit edilebilen manzumelerin metin neşri yapılarak karşılaştırma yoluna gidilecek, edebiyat tarihindeki önemine yer verilecektir.

Anahtar Kelimeler: “Kat kat helâl olsun”, “nazire” geleneği, XVII. yüzyıl.

Abstract

“Redif”s have an important place in classical Turkish poetry. An original redif found by a poet invited other poets to sing “nazire”. Enîs dignified Mevlevi poet Recep Dede’s “kat kat helal olsun” redif which is in his Divan was interested and copied in by lots of poets at his time. In the XVII century, this “redif”s was given collectively on the IV skin of the poet Tayyar-zâde Atâ's History of Enderun. The same “redif” was also proclaimed by Rodosçuklu Kömürkayazâde Fenni Efendi and Nâbî. It is important for poets who write “redif” “nazire” not to have information about their lives and works, to be recognized by the single couplet they wrote, in terms of literary history. In this paper poets who writes nazire to redif “kat kat helâl olsun” which first used by Enîs Receb Dede in XVII century will be introduced. Importance of text be showen by comparison of detected poems.

Key Words: “Kat kat helâl olsun”, tradition of “nazire”, XVIIth. century

http://w3.bilecik.edu.tr/turkdiliedebiyati/wp-content/uploads/sites/15/2017/05/Osmanl%C4%B1-Edebi-Metinlerinin-Anlam-D%C3%BCnyas%C4%B1-Bildirileri-e-kitap.pdf