Özet

Divan şairlerinin sıklıkla kullandıkları kafiye çeşitlerinden biri rediftir. Bir redif dâhilinde kaleme alınan şiirlerde redifi oluşturan kavram etrafında konu bütünlüğü ve övgü için oluşturulmak istenilen zemin daha kolay kurulur. Divan Şiiri’nde, farklı nazım şekilleri ve türlerinde olmak üzere, birçok kavramın redif olarak kullanılması söz konusudur. Nazım şekli ve türüyle redif bağlantısı akla geldiğinde dikkat çekici durumlardan biri de kaside-redif münasebetidir. Öyle ki, kasidelerden bir kısmının “su kasidesi”, “sümbül kasidesi (sünbüliyye)”, “gül kasidesi (verdiyye)” vb. şeklinde redifleriyle anılması söz konusudur. Bildiride, kaside nazım şeklinin en önemli kısımlarından birini oluşturan nesibler bağlamında Sehî Bey Divanı’nda hangi objelerin redif olarak kullanıldığı ve bu objelere şair tarafından hangi anlamların yüklendiği, nasıl tasvir edildikleri üzerinde durulacaktır. Sehî Bey, nesib bölümüne yer verdiği üç kasidesinde “câm”, “hâtem” ve nişân” objelerini redif olarak kullanmayı tercih etmiştir. Bu objelerin, dolayısıyla da kavramların, şairin bahsi geçen üç kasidesinin nesib bölümleri bağlamında, zihin ve hayal dünyasında bulduğu karşılıklar, anlamlar vasıtasıyla Sehî Bey’in, gelenek şiiri olan Divan Şiiri’nde -bu üç obje tasviri noktasında- özgünlüğü nasıl sağladığına dair ipuçları elde edilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler: Sehî Bey, Nesib, Hâtem, Câm, Nişân

Abstract

The redif is one of the varieties of the rhyme which using by Ottoman Poets frequently. The poets which written with a redif, the concept of redemption and the ground to be created for praise are more easily established. On Ottoman Poetry, in different verse forms and genres, many concepts used as redif. When called the forms and genres of the verse is one of the remarkable cases which is the relation of qaside and redif. Some qasides are referred to “Su Kasidesi”, “sümbül kasidesi (sünbüliyye)”, “gül kasidesi (verdiyye)” etc. Sehi Bey preferred as redif the cam, the hatem and the nishan, on three qasides with nesibs. At this paper, in the context of nesibs on Sehi Bey’s Diwan, will focus on the objects that used as a redif, their meanings, how depicted of them and so, how to provide authenticity on his Diwan. Because Ottoman Poetry is a tradition poetry, so the poems’s authenticities with imagination and the depth of the meaning.

Key Words: Sehi Bey, Nesib, Hatem, Cam, Nisan

http://w3.bilecik.edu.tr/turkdiliedebiyati/wp-content/uploads/sites/15/2017/05/Osmanl%C4%B1-Edebi-Metinlerinin-Anlam-D%C3%BCnyas%C4%B1-Bildirileri-e-kitap.pdf