Özet

Osmanlı sultanları, yoğun işleri yanında devrin ünlü şairleriyle dostluklar kurup şiir sohbetlerinde bulunmuşlardır. Küçük yaştan itibaren dil ve edebiyat eğitimi alan bu sultanların birçoğu şiir yazmış, bir kısmı da divan tertip etmiştir. II. Murat’la başlayan şair sultanlar halkası, Osmanlı Devleti’nin son demlerinde tahta geçen Mehmet Reşat ile son bulmuştur. Bu halkaya dâhil olanlardan biri de Kanunî’nin üçüncü şehzadesi ve on birinci Osmanlı sultanı II. Selim’dir. Selîmî ve Selîm mahlaslarını kullanan şairin bilinen tek eseri Dîvânçe’sidir. Selîmî, Dîvânçe’deki az miktardaki şiirlerini Türk kültürü ve dilinin zengin hazinelerinden deyim ve atasözleri ile bezemiştir. Bu çalışmayla Dîvânçe’deki atasözü ve deyimler üzerinde durulacaktır.

Anahtar sözcükler: Şair sultanlar, Dîvânçe, anlam, deyim, atasözü.

Abstract

Ottoman sultans, in addition to their work-intense lives, had formed relationships with the well-known poets of their day and had discussed poetry. Most of these sultans—who had been versed in language and literature from a young age—wrote poetry. Some had even produced divans, or collections of poetry. This ribbon of poet sultans began during the reign of Murat II, and came to a close with Mehmet Reşat towards the end of the Ottoman Empire. In and among these was Kanunî’s third son—the 11th Ottoman Sultan, or Selim II. This poet’s sole known work is his Dîvânçe; and had been written under the two pennames Selîmî as well as Selîm. Even just a fraction of this work is peppered with a rich cultural and linguistic treasury of Turkish idioms and proverbs. This paper will be on (the use of) proverbs and idioms in Dîvânçe.

Key Words: Poet sultans, Divançe, meaning, idiom, proverb.

http://w3.bilecik.edu.tr/turkdiliedebiyati/wp-content/uploads/sites/15/2017/05/Osmanl%C4%B1-Edebi-Metinlerinin-Anlam-D%C3%BCnyas%C4%B1-Bildirileri-e-kitap.pdf