Öz

Türk edebiyatında 15. yüzyılda Ali Şir Nevayî ile başlayan tezkire yazma geleneği 20. yüzyıla kadar kesintisiz devam eder. Tezkire yazma geleneği zamanla çeşitli meslek erbaplarının, zümrelerin biyografilerini de yazma şeklinde gelişmiştir. Tezkire yazarları kendilerine has bir üslup geliştirerek türe özel terimler kullanmışlardır. Bu makalenin konusunu tezkire yazarlarının biyografilerde kullandıkları sâf-dil/sâde-dil tabirleri oluşturmaktadır. Türkçe sözlüklerde sâf-dil/sâde-dil tabirleri için “temiz kalpli” ve “bön, ahmak” anlamları verilmiştir. Makalede sâf-dil/sâde-dil’in tezkirelerde sözlük anlamı dışında bir anlamda kullanılıp kullanılmadığı tartışılacaktır.

Anahtar Kelimeler: Biyografi, Tezkire, Tezkire Terimleri.

Abstract

The tradition of writing Tadhkirah which started with Ali Şir Nevayî in the 15th century in Turkish Literature continued uninterruptedly until the 20th century. The tradition of writing Tadhkirah started with biography of poets and continued with the biographies of various professions and classes and this tradition developed over time. Tadhkirah writers developed a unique style and used special terms. The subject of this article is the pure language and plain language expressions used in the biographies of the authors. For the “sâfdil/sâde-dil” expressions, Turkish dictionaries offer the meaning “clean hearted”. In this article, the literal and contextual uses of “sâfdil/sâde-dil” expressions in tadhkirahs will be discussed.

Keywords: Biography, Tadhkirah, Tadhkirah Terms.

http://dergipark.gov.tr/download/article-file/612020